Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quan tâm đến vai trò và vị thế của gia đình. Người khẳng định: “Quan tâm đến gia đình là đúng vì nhiều gia đình cộng lại mới thành xã hội, gia đình tốt thì xã hội mới tốt, xã hội tốt thì gia đình càng tốt hơn, hạt nhân của xã hội là gia đình. Chính vì vậy, muốn xây dựng chủ nghĩa xã hội là phải chú ý hạt nhân cho tốt”. Theo Người, quan tâm đến gia đình nhỏ trước tiên là phải thực hiện nam nữ bình quyền. Nam nữ bình quyền “là một cuộc cách mạng khá to và khó… Phải cách mạng từng người, từng gia đình, đến toàn dân. Dù to và khó nhưng nhất định thành công”.
Với quan điểm đó, sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà ra đời, đánh dấu một thời kỳ mới trong quá trình phát triển xã hội của dân tộc ta, vấn đề xây dựng gia đình mới đã được Hiến pháp thông qua với nhiều điểm tiến bộ. Trong quan hệ gia đình, nam - nữ bình đẳng như nhau, chế độ hôn nhân được pháp luật quy định là một vợ một chồng.
Khi quan niệm về đời sống mới ở mỗi gia đình, Bác nói: “Trong một nhà: Phải trên thuận, dưới hoà, bỏ thói mẹ chồng hành hạ nàng dâu, dì ghẻ ghét bỏ con chồng; ăn tiêu có kế hoạch, cưới hỏi, giỗ tết nên tiết kiệm, ăn ở sạch sẽ, thân mật và sẵn lòng giúp đỡ xóm giềng, gia đình hăng hái tham gia việc nước, ai ai cũng phải biết chữ”. Bác kết luận: “Trong một nhà như thế thì nhất định phát đạt”.
Bác Hồ thăm các gia đình
công nhân Trường Cán bộ Công đoàn, năm 1961
Để có gia đình hòa thuận, hạnh phúc, Chủ tịch Hồ Chí Minh yêu cầu các ngành, các giới, các tổ chức, đoàn thể phải làm tốt công tác phụ nữ; xây dựng mối quan hệ bình đẳng, bình quyền giữa nam và nữ. Bác Hồ thường dùng câu “Thuận vợ, thuận chồng tát biển Đông cũng cạn” để nhắc nhở các gia đình trong cuộc sống phải hết lòng yêu thương nhau.
Trải qua các thời kỳ lịch sử, quan hệ gia đình ngày càng được củng cố và hoàn thiện góp phần thúc đẩy việc hình thành và từng bước hoàn thiện quyền dân chủ trong quan hệ gia đình Việt Nam. Trong khi chú trọng xây dựng gia đình mới từ vật chất đến tinh thần, Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng chỉ ra và phê phán những thói hư tật xấu trong gia đình như đánh vợ, ép duyên con, tảo hôn… Như thế, gia đình nào xây dựng được những mặt tốt và gạt bỏ những mặt xấu như Hồ Chí Minh đã chỉ ra thì sẽ tạo thành gia đình mới, gia đình văn hóa, tiên tiến.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của gia đình, thấm nhuần những lời dạy của Bác Hồ, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều văn bản khẳng định vai trò, vị trí của gia đình cũng như công tác gia đình. Ngày 4/5/2001, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 72/2001/QĐ-TTg về việc chọn ngày 28/6 hàng năm là Ngày Gia đình Việt Nam và chọn tháng 6 chính là tháng hành động quốc gia về phòng, chống bạo lực gia đình.
Ngày Gia đình Việt Nam 28/6/2022 với chủ đề “Gia đình bình an - xã hội hạnh phúc”, là dịp để mỗi chúng ta, mỗi gia đình, mỗi cơ quan, đoàn thể, địa phương đề cao trách nhiệm trong việc chăm lo xây dựng gia đình, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong sự phát triển của gia đình. Đây cũng là dịp để các thành viên trong gia đình quan tâm đến nhau, xã hội quan tâm đến trẻ em, đồng thời cũng là dịp để các gia đình giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng gia đình bền vững, hạnh phúc.
Tiếp tục học tập, kế thừa tư tưởng Hồ Chí Minh về gia đình, tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Đảng ta khẳng định chủ trương: “Xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh”.
“No ấm”: Gia đình no ấm là gia đình được đảm bảo an toàn về lương thực và có điều kiện kinh tế tối thiểu bằng điều kiện kinh tế trung bình tại địa bàn cư trú; đáp ứng nhu cầu vật chất và tinh thần cho mọi thành viên trong gia đình.
“Tiến bộ”: Gia đình tiến bộ là gia đình mà mọi thành viên đều yêu thương, tôn trọng lẫn nhau; cùng nhau chia sẻ mọi quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm; tạo điều kiện và cơ hội như nhau cho sự phát triển toàn diện của mỗi cá nhân, đồng thời, mỗi cá nhân phải có trách nhiệm, nghĩa vụ đối với gia đình và xã hội trong việc thực hiện tốt các chính sách của Nhà nước và quy định của pháp luật. Mỗi gia đình tiến bộ sẽ góp phần tạo nên xã hội tiến bộ.
“Hạnh phúc”: Gia đình hạnh phúc được xây dựng trên cơ sở gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ. Gia đình hạnh phúc là mọi thành viên trong gia đình phải được đảm bảo các nhu cầu thiết yếu về đời sống vật chất và tinh thần; được hưởng bầu không khí cởi mở, yêu thương, cùng chia sẻ, đùm bọc và giúp đỡ lẫn nhau cùng phát triển. Mọi thành viên trong gia đình đều có quyền lợi và nghĩa vụ trách nhiệm với nhau, với gia đình và với xã hội; được bình đẳng, tôn trọng; có điều kiện để học tập vươn lên; các thành viên trong gia đình cùng đồng cam cộng khổ, tự giác cùng nhau xây dựng tổ ấm gia đình.
“Văn minh”: Gia đình văn minh là gia đình tiếp thu được đầy đủ các yếu tố tiên tiến của thời đại (bình đẳng, dân chủ, tôn trọng lợi ích chính đáng của cá nhân...) để duy trì, xây dựng và phát triển gia đình.
Với vai trò là tổ chức đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho các tầng lớp phụ nữ, Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Lâm Hà luôn xác định công tác "vận động, hỗ trợ phụ nữ xây dựng gia đình no ấm, tiến bộ, hạnh phúc, văn minh" là một trong những nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt, đặc biệt, cuộc vận động "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch" gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh đã thu hút được đông đảo các hộ gia đình tích cực hưởng ứng và đăng ký tham gia, đến nay có trên 16 ngàn hộ gia đình đạt tiêu chí 5 không 3 sạch, đạt 85%. Cuộc vận động đã mang lại hiệu quả thiết thực, các hộ gia đình, nhất là chị em phụ nữ có thêm nhiều kiến thức về sức khỏe, kiến thức về pháp luật, về vệ sinh môi trường, có ý thức hơn trong việc giữ gìn cảnh quan sạch đẹp, nếp nhà, góc bếp gọn gàng, ngăn nắp hơn, tạo nên không khí ấm cúng trong gia đình, nhận thức rõ hơn về bình đẳng giới, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình, góp phần vào sự phát triển chung của địa phương.
Gia đình là một trong những nhân tố quan trọng quyết định sự phát triển bền vững của xã hội và thành công của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội. Xây dựng gia đình với đầy đủ những tiêu chí trên sẽ làm cho gia đình thực sự là tổ ấm của mỗi người, là tế bào lành mạnh của xã hội, thúc đẩy xã hội và đất nước phát triển nhanh, bền vững. Ðể thực hiện được yêu cầu đó, cần chú trọng đổi mới công tác truyền thông về gia đình và giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình, nâng cao hiệu quả giáo dục nhân cách cho thế hệ tương lai của đất nước; tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động bình đẳng giới, phòng, chống bạo lực trong gia đình và xây dựng nhiều hơn các mô hình gia đình gương mẫu trong đạo đức, lối sống và nuôi dạy con cháu điển hình; đẩy mạnh phát triển kinh tế, thực hiện tốt an sinh xã hội nhằm nâng cao đới sống vật chất, tinh thần cho các gia đình; phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị, nhất là các đoàn thể; đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và phổ biến hệ thống giá trị văn hóa gia đình Việt Nam; phát triển dịch vụ hỗ trợ gia đình. Quan tâm củng cố, ổn định và xây dựng gia đình, chính là để xóa bỏ những khó khăn và thách thức đối với việc xây dựng gia đình ở nước ta hiện nay. Giải quyết tốt các vấn đề của gia đình, là giải quyết tốt các vấn đề xã hội, là cơ sở, điều kiện để mỗi gia đình - một tế bào bền vững và cũng là tổ ấm thật sự của mỗi thành viên và là môi trường chắc chắn tạo nguồn nhân lực có chất lượng cho đất nước.
Phạm Hiền – HPN
Theo thông tin điện tử tỉnh Hà Lâm